BESS Қазақстанда энергетикалық трансформацияның драйвері ретінде: технологиялар, заңнама, перспективалар

QAZAQ GREEN.  2025 жылғы 28 мамырда Назарбаев Университетінде «Қазақстан энергетикасында BESS энергияны жинақтау жүйелерінің рөлі» атты халықаралық конференция өтті.Іс-шараға 300-ден астам қатысушы, соның ішінде мемлекеттік құрылымдардың өкілдері, жетекші халықаралық компаниялар, ғылыми орталықтар, технологиялық көшбасшылар мен инвесторлар қатысты. Конференцияны Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің қолдауымен Назарбаев Университеті, «Qazaq Green» ЖЭК қауымдастығы және TotalEnergies Renewables Kazakhstan компаниясы ұйымдастырды. Талқылау орталығында Қазақстанның бірыңғай энергожүйесіне энергия жинақтау жүйелерін (Battery Energy Storage Systems, BESS) енгізу әлеуеті болды. Қатысушылар бұл технологиялар электр желісінің сенімділігі мен икемділігін қалай арттыра алатынын, жаңартылатын энергия көздерін біріктіруге және елдің энергетикалық қауіпсіздігін нығайтуға қалай жәрдемдесетінін талқылады. Талқылаудың маңызды бөлігі Еуропа, АҚШ және Азия елдерінде BESS іске асырудың халықаралық тәжірибесі, заманауи технологиялар, бизнес-модельдер мен стандарттар, сондай-ақ Қазақстанда жинақтағыштарды ауқымды енгізудің заңнамалық және экономикалық алғышарттары болды. Негізгі баяндамашылар арасында Қазақстан Республикасының энергетика вице-министрі Сұңғат Есімханов, Назарбаев Университетінің президенті профессор Вакар Ахмад, TotalEnergies Renewables компаниясының вице-президенті Тьерри Мюллер, ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты Дүйсенбай Тұрғанов, «KEGOC» АҚ Басқарма төрағасы Нәби Айтжанов, ЖЭК қолдау жөніндегі ҚЕАО бас директоры Гүлжан Нәлібаева, сондай ақ Huawei, Saft, Sungrow, Envision және басқа да халықаралық компаниялардың басшылары мен сарапшылары болды. «BESS жобаларын өнеркәсіптік ауқымда іске асырудың халықаралық тәжірибесі: алынған сабақтар» сессиясының қорытындысы бойынша Қазақстандағы TotalEnergies Renewables бас директоры Тьерри Плезан: «Тұрақты даму мен елішілік құндылықты құруға бағытталған жауапты мультиэнергетикалық көшбасшы ретінде TotalEnergies тек жел парктерін салумен және пайдаланумен шектелмейді. Біз сондай-ақ Қазақстан Республикасына ЖЭК саласындағы өзіміздің озық құзыреттерімізді дамытуға көмектесуге мүдделіміз. Сондықтан біз Назарбаев Университетінде National Laboratory Astana энергетика және жаңа материалдар туралы ғылым орталығының базасында энергияны жинақтау жүйелері бойынша Техникалық құзыреттер орталығын ашу туралы шешім қабылдадық. Бұл республиканың дәстүрлі және жаңартылатын энергияны сақтау және түрлендіру жүйелерін зерттеу жөніндегі әлемдік орталықтардың біріне айналуына көмектеседі деп үміттенеміз», – деп атап өтті. Қазақстандағы алғашқы «Қазақстан Республикасының Бірыңғай электр энергетикалық жүйесінде BESS энергияны жинақтау жүйелерін қолдану» Ақ кітабының тұсаукесеріне ерекше назар аударылды. «Qazaq Green» ЖЭК қауымдастығы Huawei компаниясымен бірлесіп дайындаған бұл талдамалық құжат BESS енгізудің жаһандық тәжірибесіне ауқымды шолуды, заманауи технологиялық шешімдердің, халықаралық стандарттардың сипаттамасын, сондай-ақ Қазақстанда осы саланы құқықтық реттеу жөніндегі ұсынымдарды қамтиды. «Qazaq Green» ЖЭК қауымдастығының Директорлар кеңесінің төрағасы Нұрлан Қапенов атап өткендей: «Qazaq Green» ЖЭК қауымдастығы конференцияда біздің сарапшылар әзірлеген «ҚР БЭЖ-де BESS энергияны жинақтау жүйелерін қолдану» атты Ақ кітапты таныстырды. Ақ кітап – бұл BESS технологиясын қолдану мәселесін сипаттайтын талдамалық есеп. Осы есеп шеңберінде өнеркәсіптік ауқымда BESS қолданудың да, «есептегіщ артындағы», яғни тұтынушы деңгейінде BESS пайдаланудың да халықаралық тәжірибесі зерттелді. BESS заманауи технологиялары, олардың нарықтардағы құны, BESS жобаларын іске асыру кезінде қолданылатын халықаралық стандарттар, BESS жүйесіне қойылатын техникалық талаптар бойынша отандық және шетелдік сарапшылардың ұсынымдары, сондай-ақ қазақстандық заңнамада осы технологияларды нормативтік-құқықтық реттеу жөніндегі ұсынымдар сипатталды. Бұл құжат осы технологияларды электр желісіне енгізудің алғашқы практикалық қадамы ретінде үлкен үлес қосады деп үміттенеміз». Конференция барысында ынтымақтастық туралы екі меморандумға қол қойылды: Huawei Technologies Kazakhstan бас директоры Сун Ясюй: «Бүгін конференцияда Хуавей компаниясы ҚР Энергетика министрлігімен, «ОАЭК» АҚ және «Qazaq Green» ЖЭК қауымдастығымен Өзара түсіністік туралы меморандумға қол қойды. Біздің компания қуаты 100 МВт Green Energy ЦАТЭК жел станциясы базасында BESS энергияны жинақтау жүйесі бойынша алғашқы пилоттық жобаны іске асыруға ниетті. Ол үшін біз 1 жыл мерзімге қуаты 4,4 МВт BESS энергияны жинақтау жүйесін жеткіземіз және толық сараптамалық әрі техникалық сүйемелдеуді жүзеге асырамыз. Осы жобаның арқасында Қазақстандағы барлық мүдделі стейкхолдерлер біздің энергияны сақтау технологиясының жел станциясынан энергия жүйесіне энергия интеграциясына оң әсерін бағалай алады», – деп атап өтті. Бағдарламаның маңызды бөлігі энергияны сақтау жүйелері үшін инновацияларға, технологияларға және сыни материалдарға арналған ғылыми сессия болды. Сессияны Энергетика және жаңа материалтану ғылыми орталығын басқаратын Назарбаев Университетінің профессоры Жұмабай Бәкенов модерациялады. Оның командасы BESS үшін энергетикалық материалдар және шешімдер мен жүйелерді зерттеу саласындағы аймақтағы жетекші командалардың бірі болып табылады. Сессия жұмысына аккумуляторлық технологиялар және BESS саласындағы халықаралық сарапшылар қатысты. Назарбаев Университетінің профессоры Жұмабай Бәкенов атап өткендей:«Материалтану және инженерия саласындағы зерттеулер BESS үшін неғұрлым тиімді, берік және экологиялық қауіпсіз шешімдер жасауға мүмкіндік береді. Жаһандық энергетикалық ауысу жағдайында технологиялық инновациялар елдердің тұрақтылығы мен технологиялық егемендігінің шешуші факторына айналады. Назарбаев Университеті сияқты жетекші университеттер мен ғылыми орталықтар осы стратегиялық саланы дамыту үшін маңызды ғылыми базаны қамтамасыз етеді. Қазақстан өзінің табиғи ресурстарының, сондай-ақ геосаяси жағдайы мен ғылыми-техникалық әлеуетінің арқасында аккумуляторлар үшін материалдарды – катодты материалдар мен литийді, сондай-ақ басқа да аса маңызды материалдарды жеткізудің жаһандық тізбегінде елеулі әлеуетке ие. Бүгінде шикізатты өндіруді ұлғайту ғана емес, сонымен қатар байыту мен өңдеуден бастап аккумулятор компоненттерін өндіруге және қолданбалы зерттеулер жүргізуге дейінгі қосымша құнның толық циклін дамыту маңызды. Бұл Қазақстанға халықаралық серіктестікте берік ұстанымға ие болуға және экономиканы көміртексіздендіру жөніндегі жаһандық күш-жігерге елеулі үлес қосуға мүмкіндік береді». Іс-шараның қорытындысы бойынша қарар қабылданып, онда Қазақстанның энергетикалық секторына энергияны жинақтау жүйелерін интеграциялау бойынша келешек жұмыстың негізгі бағыттары белгіленді.

БАҚ үшін шақыру

📅 2025 жылғы 28 мамыр, Астана қаласы, Nazarbayev University Құрметті әріптестер, Сіздерді 300-ден астам қатысушыны: министрліктердің, халықаралық компаниялардың, инвесторлардың, зерттеушілер мен технологиялық көшбасшылардың өкілдерін жинайтын «Қазақстан энергетикасында BESS энергияны жинақтау жүйелерінің рөлі» халықаралық конференциясына шақырамыз. Іс-шара ҚР Энергетика министрлігінің қолдауымен ұйымдастырылды, ұйымдастырушылар: Nazarbayev University, «Qazaq Green» ЖЭК қауымдастығы, TotalEnergies Renewables Kazakhstan компаниясы. Конференция еліміздің «жасыл» трансформациясының келесі кезеңін талқылау үшін негізгі алаң болмақ. Негізгі тақырыптар: Қатысушылар мен спикерлер арасында: Конференцияда Қазақстандағы алғашқы «WHITE PAPER» – Қазақстан БЭЖ-де BESS энергияны жинақтау жүйелерін қолдану» – Qazaq Green және Huawei дайындаған, энергияны жинақтау алдағы жылдары елдің энергетикасын қалай өзгерте алатыны туралы талдамалық шолу ұсынылады. Конференция барысында ынтымақтастық туралы екі меморандумға қол қою жоспарланған: 📰 БАҚ үшін: 📧 БАҚ аккредиттеу: https://bess-forum.kz/media-czentr/registracziya-smi/, пошта info@bess-forum.kz, Тел.: + 7 702 403 72 64 🌐 Толығырақ және бағдарлама: www.bess-forum.kz

Бұл веб-сайт дұрыс жұмыс істеуін қамтамасыз ету және пайдаланушының тәжірибесін жақсарту үшін cookie файлдарын пайдаланады.

«BESS-те инновацияларды дамыту: ғылым, технология және сыни материалдар» сессиясы

Бүгінгі таңда аккумуляторлық батареялар нарығында литий-ионды аккумуляторлар басым. Төмен құны, жоғары қызмет ету мерзімі, қауіпсіздік деңгейі энергияны сақтау нарығы үшін дәстүрлі никель негізіндегі катодтардан (NMC – никель-марганец-кобальт тотығы, NCA – никель-кобальт-алюминий тотығы) литий-темір-фосфатты (LFP) батареяларға ауысуға әкелді. BNEF мәліметтері бойынша, олар 2023 жылы жалпы аккумуляторлық батареялар нарығынан шамамен 80% құрады. Никель негізіндегі энергияны сақтау жүйелерінің үлесі 2021 жылдан бастап айтарлықтай төмендейді және 2030 жылға қарай энергияны сақтау нарығының өте аз бөлігін құрайды деп болжануда. Тотығу-тотықсыздану ағыны, натрий-ионды батареялар сияқты басқа технологиялардың 2025 жылдан бастап нарықта үлесі арттырады.

«Қазақстанда BESS жүйелері: стратегиялық қажеттілік немесе асыра бағаланған технология ма?» сессиясы

ЖЭК станцияларының тәуліктік кестесін теңестіру құралдарының бірі энергияны жинақтау жүйелерін енгізу болып табылады. Қазіргі уақытта ҚР БЭЖ-де энергияны жинақтау жүйелері бойынша іске асырылған жобалар жоқ. Сонымен бірге, мұндай жүйелерге, сондай-ақ осындай жобаларды іске асыру тетіктеріне қойылатын техникалық талаптарды реттейтін нормалар да жоқ. Бұл ретте, энергия жинақтау жүйелері елдің энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін тиімді құрал бола алады.

«ҚР БЭЖ-де энергияны жинақтау жүйелерін (BESS) қолдану әлеуеті» White paper презентациясы

«Qazaq Green» ЖЭК қауымдастығы «Хуавей Текнолоджиз Қазақстан» ЖШС қолдауымен «ҚР БЭЖ-де энергия жинақтау жүйелерін қолдану әлеуеті» Ақ кітабын (White paper) әзірледі. Ақ кітап – бұл ҚР БЭЖ-де BESS технологияларын қолдану мәселесінің мақсатты сипаттамасын ұсынатын зерттеуге негізделген есеп. Ақ кітапта энергияны сақтау жүйелерін дамытудың негізгі мәселелері: негізгі ұғымдар, функциялар, қолдану, пайдаланылатын бизнес-модельдер, елдің электр энергетикасының шындығына ЭЖЖ енгізу туралы ұсыныстар ашылған. Ақ кітапты әзірлеуге отандық және халықаралық сарапшылар қатысты.

«BESS жобаларын өнеркәсіптік ауқымда іске асырудың әлемдік тәжірибесі: алынған сабақтар» сессиясы

Өнеркәсіптік масштабта BESS қолдану ЖЭК үлесі жоғары энергия жүйелерінде аса маңызды. Мұндай жүйелерде энергияны 1-ден 8 сағатқа дейін сақтау мүмкіндігі бар және ең жоғары қуатты қамтамасыз ете алады: оларды электр энергиясына сұранысы төмен ең жоғары емес сағаттарда, мысалы, бір күн ішінде күн фотоэлектрлік энергиясының ең жоғары өндірісі кезінде зарядтауға болады. Мұндай жүйелер ең жоғары сағаттарда электр энергиясына сұраныс жоғары болған кезде, мысалы, кешке, күн фотоэлектрлік жүйелері электр энергиясын өндірмеген кезде таусылады. Бәсекеге қабілетті электр нарықтарында аккумуляторлық батареялар энергетикалық төрелікке қатысу арқылы, көтерме электр нарықтарында тарифтерді бөлу төмен баға кезінде BESS зарядтау және жоғары баға кезінде разрядтау арқылы пайда болатын артықшылықтарды пайдаланып ақшаға айналдыра алады.

«Энергетикадағы революция: аккумуляторларды заманауи электр желілеріне интеграциялау» Saft кіріспе сессиясы

BESS жүйелері жаңартылатын энергия көздерін пайдалану ауқымы кеңейген сайын энергетикалық жүйелердің тұрақтылығы мен икемділігін қамтамасыз етуде маңызды рөл атқаруға арналған. 2023 жылы Дубайда өткен COP 28 климаттық саммитінде 200-ге жуық ел 2050 жылға қарай энергетикалық секторда нөлдік шығарындыларға қол жеткізуге, қазба отындарынан кетуге, жаңартылатын энергия қуатын үш есеге арттыруға және энергия тиімділігін арттыру қарқынын 2030 жылға дейін екі есеге арттыруға келісті. BESS жүйелері энергетикалық қауіпсіздікті арттыруда шешуші рөл атқарады.

Батареялардың әлемдік нарығы 90 ГВтсағ шамасына жетіп және 190 ГВтсағ шамасынан астам аккумуляторлық батареялардың көлемін ұлғайтып, 2023 жылы екі есеге өсті. Аккумулятор сатылымының ең үлкен өсуі өнеркәсіптік масштабтағы жүйелерге келеді, ал есептегіш артында орналасқан аккумуляторлық батареялар (behind-the-meter) 2023 жылы жылдық өсімнің 35%-ын құрады.

Saft TotalEnergies компаниясының еншілес кәсіпорны болып табылады, ол жобалау мен әзірлеуден бастап өндіріс, баптау және қызмет көрсетуге дейін өнеркәсіпке арналған аккумуляторлар саласындағы озық технологиялық шешімдерге маманданған. 100 жылдан астам уақыт бойы берік Saft аккумуляторлары мен жүйелері әр түрлі тұтынушылар үшін қауіпсіздік, резервтік қуат және мобильділік салаларында маңызды қолдануды қамтамасыз етті. Олардың инновациялық, қауіпсіз әрі сенімді технологиясы құрлықта, теңізде, ауада және ғарышта жоғары өнімділікті қамтамасыз етеді және энергияны сақтау бизнесі үшін де сол тәсілді қолданады.

Session: "Advancements in BESS Innovation: Science, Technology, and Critical Materials"

The lithium-ion battery market currently dominates energy storage. Lower costs, longer lifespans, and enhanced safety have driven a transition from traditional nickel-based cathodes (NMC – Nickel Manganese Cobalt Oxide, NCA – Nickel Cobalt Aluminum Oxide) to lithium iron phosphate (LFP) batteries for energy storage applications.

According to BNEF, these batteries accounted for approximately 80% of the total battery market in 2023. The share of nickel-based storage systems has been steadily declining since 2021 and is expected to represent only a minor portion of the market by 2030. Meanwhile, other technologies—such as redox flow and sodium-ion batteries—are expected to gain market share starting in 2025.

Session: "BESS in Kazakhstan: A Strategic Imperative or an Overrated Technology?"

One of the tools for balancing the daily schedule of the RES plants is the introduction of energy storage systems. Currently, there are no implemented projects on energy storage systems in the UES of Kazakhstan. However, there are also no regulations governing the technical requirements for such systems, nor are there mechanisms for the implementation of such projects. At the same time, energy storage systems can become effective tools for ensuring the country’s energy security.

Presentation of the White Paper " Potential for BESS Application in the Unified Energy System of Kazakhstan"

The Qazaq Green RES Association, with the support of Huawei Technologies Kazakhstan LLP, has developed a White Paper on the Potential of Energy Storage Systems in the UES of the Republic of Kazakhstan. The White Paper is a research-based report that provides a detailed description of the use of BESS technologies in the UES of the Republic of Kazakhstan. The White Paper covers the key issues related to the development of energy storage systems: basic concepts, functions, applications, applicable business models, and recommendations on how to integrate BESS into the current landscape of the country’s electric power industry. Domestic and international experts participated in the development of the White Paper.

Session "Industrial-Scale BESS Projects: Global Implementation Experience and Lessons Learned"

 The use of BESS on an industrial scale is especially important in energy systems with a high proportion of renewable energy sources. Such systems have the ability to store energy for 1 to 8 hours and can provide peak power: they can be charged during off-peak hours when demand for electricity is low, for example, during peak solar photovoltaic power generation in the daytime. Such systems can be discharged when the demand for electricity is high during peak evening hours, for example, when solar photovoltaic systems are no longer producing electricity. In competitive electricity markets, batteries can monetize their potential by participating in energy arbitration, taking advantage of the distribution of tariffs in wholesale electricity markets by charging BESS at a low price and discharging during hours when prices are higher.

Introductory Session by Saft: "Energy Revolution: The Integration of Batteries into Modern Power Grids"

BESS systems play a crucial role in ensuring the stability and flexibility of energy systems as the use of renewable energy sources expands. At the COP 28 Climate Summit in Dubai in 2023, nearly 200 countries agreed to achieve net-zero emissions in the energy sector by 2050, phase out fossil fuels, triple renewable energy capacity, and double energy efficiency improvements by 2030. BESS systems are key to enhancing energy security.

In 2023, the global battery market doubled, reaching over 90 GWh, with deployed battery capacity exceeding 190 GWh. The highest sales growth was in large-scale industrial systems, while behind-the-meter (BTM) battery storage accounted for 35% of annual growth.

Saft, a fully owned subsidiary of TotalEnergies, is a global leader in advanced battery technology, providing cutting-edge solutions for industrial applications. From design and development to manufacturing, customization, and services, Saft has been at the forefront of innovation for over a century. Its high-performance, long-lasting batteries power critical systems in safety, backup power, and mobility across diverse industries. Whether on land, at sea, in the air, or even in space, Saft’s technology is built for reliability and efficiency—an expertise they now bring to the energy storage sector

Сессия «Развитие инноваций в BESS: наука, технологии и критические материалы»

Сегодня на рынке аккумуляторных батарей доминируют литий-ионные аккумуляторы. Меньшая стоимость, высокий срок службы, уровень безопасности привели к переходу на литий-железо-фосфат (LFP) батареи от традиционных катодов на основе никеля (NMC – оксид никеля-марганца-кобальта, NCA – оксид никеля-кобальта-алюминия) для рынка хранения энергии. По данным BNEF на их долю в 2023 году приходилось около 80% общего рынка аккумуляторных батарей. Согласно прогнозам, доля систем хранения энергии на основе никеля значительно снижается с 2021 года и к 2030 году будет представлять собой очень незначительную часть рынка хранения энергии.

Другие технологии, такие как окислительно-восстановительный поток, натрий-ионные батареи, будут иметь увеличение доли рынка, начиная с 2025 года.

Сессия «BESS в Казахстане: стратегическая необходимость или переоцененная технология?»

Одним из инструментов выравнивания суточного графика станций ВИЭ является внедрение систем хранения энергии. На текущий момент в ЕЭС РК отсутствуют реализованные проекты по системам хранения энергии. Вместе с тем отсутствуют также нормы регулирующие технические требования к таким системам, а также механизмам реализации таких проектов. При этом, системы накопления энергии могут стать эффективным инструментов для обеспечения энергетической безопасности страны.

Презентация White paper “Потенциал применения систем накопления энергии (BESS) в ЕЭС РК”

Ассоциация ВИЭ «Qazaq Green» при поддержке ТОО «Хуавей Текнолоджиз Казахстан» разработала Белую книгу (White paper) «Потенциал применения систем накопления энергии в ЕЭС РК».

Белая книга — это основанный на исследовании отчет, который предлагает целенаправленное описание вопроса применения технологий BESS в ЕЭС РК. В Белой книги раскрыты базовые вопросы развития систем накопления энергии: основные понятия, функции, применение, применимые бизнес-модели, рекомендации о том, как встроить СНЭ в реалии электроэнергетики страны. В разработке Белой книги приняли участие отечественные и международные эксперты.

Сессия «Международный опыт реализации проектов BESS в промышленном масштабе: извлеченные уроки»

Применение BESS в промышленном масштабе особенно важно в энергосистемах с высокой долей ВИЭ. Такие системы имеют возможность хранения энергии от 1 до 8 часов и могут обеспечить пиковую мощность: их можно заряжать в непиковые часы с низким спросом на электроэнергию, например, во время пиковой выработки солнечной фотоэлектрической энергии в течение дня. Разряжаются такие системы, когда спрос на электроэнергию в пиковые часы высок, например, вечером, когда солнечные фотоэлектрические системы не производят электроэнергию.

На конкурентных рынках электроэнергии аккумуляторные батареи могут монетизировать свой потенциал, участвуя в энергетическом арбитраже, используя преимущества, когда распределение тарифов на оптовых рынках электроэнергии происходит за счет зарядки BESS при низкой цене, и разрядки в часы, когда она выше

Вводная сессия Saft «Революция в энергетике: интеграция аккумуляторов в современные электросети»

Системы BESS призваны сыграть важную роль в обеспечении стабильности и гибкости энергетических систем по мере расширения масштабов использования возобновляемых источников энергии. Около 200 стран на климатическом саммите COP 28 в Дубае в 2023 году договорились достичь нулевого уровня выбросов в энергосекторе к 2050 году, отойти от ископаемого топлива, утроить мощности возобновляемой энергии и удвоить темпы повышения энергоэффективности до 2030 года. Системы BESS играют решающую роль в повышении энергетической безопасности.

Мировой рынок аккумуляторных батарей в 2023 году удвоился, достигнув более 90 ГВтч и увеличившись объем используемых аккумуляторных батарей более 190 ГВтч. Наибольший рост продаж аккумуляторов приходится на системы промышленного масштаба, а на аккумуляторные батареи, расположенные за счетчиком (behind-the-meter) приходится 35% годового прироста в 2023 году.

Saft является дочерней компанией TotalEnergies, специализирующейся на передовых технологических решениях в области аккумуляторов для промышленности, от проектирования и разработки до производства, настройки и предоставления услуг. На протяжении более 100 лет долговечные аккумуляторы и системы Saft обеспечивают критически важные применения в сферах безопасности, резервного питания и мобильности для различных клиентов. Их инновационная, безопасная и надежная технология обеспечивает высокую производительность на суше, на море, в воздухе и в космосе, и тот же подход они применяют для бизнеса по хранению энергии